1 lipca 2025 roku Kraków przeszedł ważną zmianę. Miasto oficjalnie stało się Strefą Czystego Transportu (SCT) – pierwszą taką w Polsce i jedną z najbardziej ambitnych w Europie Środkowo-Wschodniej. Co to oznacza? Że nie każdy samochód może dziś wjechać do wyznaczonej strefy, a nieprzestrzeganie przepisów może słono kosztować. Sprawdziliśmy, gdzie obowiązuje zakaz, jakie auta są objęte ograniczeniami i co dokładnie się zmieniło.

Co to jest Strefa Czystego Transportu?

Strefa Czystego Transportu w Krakowie to specjalnie wyznaczony obszar miasta, do którego nie wolno wjeżdżać pojazdami niespełniającymi określonych norm emisji spalin. Uchwałę w tej sprawie Rada Miasta przyjęła już w 2022 roku, a główny cel był jasny – poprawa jakości powietrza, które przez lata należało do najgorszych w Europie. Nie bez powodu – nawet 80% tlenków azotu w centrum Krakowa pochodziło z ruchu samochodowego.

Gdzie obowiązuje strefa?

Strefa czystego transportu w Krakowie obowiązuje już od 1 lipca 2025 r. i obejmuje cały obszar miasta w jego granicach administracyjnych – z wyłączeniem autostradowej obwodnicy A4 i wybranych terenów przemysłowych. Mówiąc prosto: jeśli poruszasz się po Krakowie autem, musisz wiedzieć, czy Twoje auto ma prawo tam wjeżdżać.

Szczególnie restrykcyjna kontrola obejmuje obszar w obrębie drugiej obwodnicy – to właśnie tam najczęściej sprawdzane są tablice rejestracyjne przez system kamer.

Jakie auta nie mogą wjeżdżać?

Od kilku dni obowiązuje pierwszy etap SCT. Zakaz wjazdu dotyczy teraz:

• samochodów benzynowych niespełniających normy Euro 1 (czyli zarejestrowanych przed 1 stycznia 1993 r.),

• diesli, które nie spełniają normy Euro 2 (czyli wyprodukowanych przed 1 stycznia 1997 r.).

W praktyce oznacza to, że auta starsze niż ok. 30 lat są wykluczone z ruchu w Krakowie, jeśli nie należą do wyjątków.

A co z kolejnymi latami?

To dopiero pierwszy etap. Od 1 lipca 2030 roku wejdą w życie dużo ostrzejsze zasady. Wtedy:

• benzyniaki będą musiały spełniać co najmniej Euro 3 (auta wyprodukowane po 2000 roku),

• diesle – minimum Euro 5 (czyli z 2011 roku lub młodsze).

Jeśli nic się nie zmieni, wielu kierowców będzie musiało wymienić samochód lub zostawić go poza granicami miasta.

Kto może wjeżdżać mimo wszystko?

Miasto przewidziało wyjątki. Do strefy mogą nadal wjeżdżać:

• osoby z kartą parkingową osoby niepełnosprawnej,

• pojazdy ratunkowe, techniczne i specjalne,

• samochody zabytkowe,

• auta mieszkańców Krakowa, które zostały zarejestrowane przed 1 marca 2023 r. i nie spełniają norm – te mają dodatkowy czas na dostosowanie się.

Co grozi za złamanie przepisów?

Mandat. Wjazd do SCT nieuprawnionym pojazdem może skutkować karą finansową. Miasto korzysta z automatycznego systemu rozpoznawania tablic rejestracyjnych, połączonego z Centralną Ewidencją Pojazdów. Kontrole już trwają – lepiej nie ryzykować.

Po co to wszystko?

Choć nie brakuje głosów krytyki, nie można zapominać o jednym – chodzi o zdrowie. Kraków od lat zmaga się z problemem fatalnej jakości powietrza. Smog, spaliny, zanieczyszczenia z rur wydechowych – wszystko to wpływa na nasze płuca, serce i samopoczucie. SCT to próba odwrócenia tego trendu.

Co możesz zrobić teraz?

• Sprawdź swój samochód – czy spełnia wymogi?

• Skorzystaj z miejskiego kalkulatora SCT na stronie ZTP Kraków – dowiesz się, czy Twój pojazd ma prawo wjechać.

• Jeśli nie – pomyśl o alternatywie: transport publiczny, rower, carsharing lub parkowanie poza strefą.

Strefa czystego transportu w Krakowie to nie piekło dla kierowców, tylko krok w stronę miasta, które da się oddychać. Czy się przyjmie? Zobaczymy. Ale już dziś wiadomo jedno – samochód z lat 90. nie wjedzie do centrum tak po prostu. I nie ma w tym przypadku.

Chcesz sprawdzić swoje auto? Wejdź na stronę ztp.krakow.pl – lepiej kliknąć teraz, niż później płacić mandat.